Mới đây, Tòa án hành chính Liên bang Đức ở Leipzig đã ra phán quyết, coi việc các thành phố, địa phương có thể tự mình ra lệnh cấm xe ô tô sử dụng Diesel chạy trên những tuyến phố nhất định là hợp pháp, nhằm ngăn chặn tình trạng ô nhiễm không khí.
Quyết định này làm cho nhiều người có xe ô tô sử dụng Diesel lo ngại. Vậy lệnh cấm này sẽ được áp dụng với những xe nào và ở đâu?
Quyết định cấm xe sử dụng Diesel phụ thuộc vào từng thành phố và địa phương. Họ tự quyết định việc tổ chức việc cấm ra sao và những xe Diesel nào bị liên quan tới lệnh cấm này. Trước hết là những xe sử dụng dầu Diesel chỉ đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 hoặc kém hơn sẽ bị cấm. Nhưng xe Diesel đáp ứng tiêu chuẩn Euro 5 cũng có thể bị cấm chạy vào trung tâm một số thành phố. Trước mắt, những xe Diesel đáp ứng tiêu chuẩn Euro 6 là được phép chạy, nếu không có những biện pháp ngặt nghèo hơn.
Nhưng không chỉ xe ô tô sử dụng dầu Diesel mới bị cấm, mà những xe chạy xăng, nhưng chỉ đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 3 trở xuống cũng có thể bị cấm ở Stuttgart, hoặc hiện nay đã bị cấm chạy vào trung tâm thành phố Berlin và một số thành phố khác.
Vậy làm thế nào để nhận biết xe của mình đáp ứng tiêu chuẩn khí thải hạng nào?
Người lái xe có thể nhận biết hạng khí thải xe của mình ở Giấy phép lưu hành xe (Zulassungsbescheinigung Teil I). Hạng khí thải quốc gia được ghi ở mục 14 và 14.1 dưới dạng mã số. Nếu hai số cuối ở mục 14.1 nằm giữa các số 00 và 88 thì xe ô tô chỉ đáp ứng tiêu chuẩn khí thải từ Euro 1 tới Euro 4. Những số và chữ cái từ 35AO tới 35MO là chỉ tiêu chuẩn khí thải Euro 5, những số và chữ cái từ 36NO tới 36 YO là chỉ tiêu chuẩn khí thải Euro 6.
Lệnh cấm sẽ được áp dụng như thế nào?
Các thành phố và địa phương sẽ tự quyết định mức độ cấm xe chạy. Thành phố Hamburg là thành phố đầu tiên sẽ ban hành lệnh cấm xe Diesel chạy ngay từ tháng 4/2018. Cụ thể là lệnh cấm được áp dụng trên hai tuyến phố ở vùng Altona-Nord, đó là khoảng 600 m của Max-Brauer-Allee cũng như khoảng 1,7 km của Stresemannstraße. Quãng đường 600 m của Max-Brauer-Allee sẽ bị cấm chạy đối với xe tải và xe hơi cá nhân sử dụng dầu Diesel không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải 6 hoặc Euro 6, trong khi tuyến phố Stresemann chỉ cấm xe tải không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải này.
Ngược lại, ở Stuttgart vào cuối năm nay có thể áp dụng lệnh cấm xe sử dụng dầu Diesel trên diện rộng, có thể là toàn bộ khu vực bảo vệ môi trường (Umweltzone), tức là gần như toàn bộ khu vực nội thành, ngoại trừ các đường xa lộ và một phần của Obertürkheim và Plieningen.
Tuy nhiên, vì lệnh cấm chỉ áp dụng với một số tuyến đường, nên những xe liên quan tới lệnh cấm vẫn có thể sử dụng xe của mình, nhưng phải đi đường vòng, tránh những tuyến đường bị cấm. Vì vậy, những người chỉ trích lệnh cấm cho rằng việc đi lại của những xe gây ô nhiễm nặng chỉ dịch chuyển sang chỗ khác, nên chất lượng không khí chỉ được cải thiện ở từng nơi chứ không mang tính tổng thể.
Làm thế nào để nhận biết những tuyến đường bị cấm đối với xe sử dụng dầu Diesel?
Cho tới nay vẫn chưa có một biển báo thống nhất dành cho khu vực cấm xe Diesel. Trước mắt, thành phố Hamburg lựa chọn biển giao thông 251 (hình một xe ô tô trong một vòng tròn đỏ) và thêm hàng chữ „Diesel bis Euro 5“, có nghĩa là xe Diesel chỉ đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 5 trở xuống là không được chạy vào tuyến phố này. Tuy nhiên, một phát ngôn viên của Bộ Môi trường bang Hamburg lưu ý rằng, cho tới nay chưa rõ là lệnh cấm chỉ tạm thời áp dụng đối với xe Diesel đáp ứng tiêu chuẩn Euro 4 trở xuống hay không.
Nhưng dù trong trường hợp nào thì lệnh cấm cũng không được áp dụng ở những nơi có biển „Anlieger frei“, tức là những người có xe Diesel cũ vẫn được chạy vào tuyến phố này, nếu họ sống, làm việc, quan hệ kinh doanh hoặc thăm ai ở khu vực cấm này.
Hình thức phạt trong trường hợp vi phạm lệnh cấm ra sao?
Những ai chạy vào khu vực cấm mà không có giấy phép hợp lệ phải nộp phạt 25 Euro. Nếu chính phủ liên bang trong tương lai quyết định ban hành một dạng tấm biển màu xanh (Blaue Plakette) cho xe Diesel thì những biển báo hiệu khu vực môi trường (Umweltzone) sẽ được bổ sung thêm tấm biển màu xanh đó. Điều đó có nghĩa là chỉ những xe có biển xanh mới được chạy vào những khu vực này. Những ai vi phạm sẽ bị phạt 80 Euro. Nếu cơ quan chức chứng minh được rằng người lái xe cố tình vi phạm lệnh cấm thì người vi phạm có thể bị phạt tới 160 Euro.
Xe Diesel sụt giá
Riêng việc tranh luận về lệnh cấm xe Diesel đã làm những người mua xe lo ngại. Theo cơ quan Deutscher Automobil Treuhand (DAT), trong năm 2017 số xe Diesel mới được lưu hành giảm 13,2% so với năm 2016 và số xe Diesel đã qua sử dụng được bán giảm đi 2,7 %. Giá xe Diesel đã qua sử dụng cũng sụt giảm mạnh. Theo DAT, vào thời điểm tháng 12/2017 một xe con Diesel 3 năm tuổi chỉ còn 52,6 % giá trị so với giá khi mua, trong khi xe chạy xăng vẫn còn 57,2% giá trị. Theo ý kiến của các chuyên gia, phán quyết của Toàn án hành chính liên bang sẽ thúc đẩy nhanh hơn việc mất giá của các xe Diesel.
Tuy nhiên, ADAC cảnh báo chớ nên quá hoảng loạn mà bán tống, bán tháo những xe Diesel cũ đang sử dụng, mà nên bình tĩnh chờ đợi, vì tình hình vẫn còn chưa rõ ràng.
Những thành phố có thể ban hành lệnh cấm xe Diesel
Sau đây là những thành phố mà chỉ số CO2 đã vượt quá giới hạn quy định, mà người ta phải tính tới việc cấm xe Diesel chạy để ngăn chặn việc ô nhiễm không khí thêm nữa: Berlin, München, Köln, Stuttgart, Hamburg, Frankfurt am Main, Düsseldorf, Hannover, Kiel, Reutlingen, Freiburg, Heilbronn, Ludwigsburg, Darmstadt, Wisbaden, Oberhausen, Mainz, Hagen, Wuppertal, Oldenburg, Solingen, Aachen, Gelsenkirchen, Leverkusen, Limburg a.d. Lahn, Mannheim, Augsburg, Halle a.d. Saale, Gießen, Nürnberg, Osnabrück, Ludwigshafen am Rhein, Regensburg, Essen.
Văn Long – Thoibao.de (Theo báo chí Đức)
