Ngày 28/6, BBC Tiếng Việt đặt vấn đề “Hai cựu Bộ trưởng Quốc phòng bị khai trừ Đảng: Tập Cận Bình đang muốn gì?”
Theo đó, với việc bị khai trừ Đảng liên quan đến cáo buộc tham nhũng, 2 cựu Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, là ông Lý Thượng Phúc và ông Ngụy Phượng Hòa, có thể đối mặt với án tù chung thân, nếu bị kết án trong phiên tòa quân sự.
Cả 2 quan chức này đang đối mặt với việc bị truy tố trước Tòa án Quân sự Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
BBC cho biết, Quyết định khai trừ Đảng đối với ông Lý và ông Ngụy, đã được Bộ Chính trị Trung Quốc thông qua vào hôm 27/6.
Bộ Chính trị Trung Quốc cũng đã chuyển vụ việc đến các công tố viên quân đội.
Quyết định kỷ luật đối với 2 quan chức này, khai trừ khỏi Ban Chấp hành Trung ương Đảng, sẽ được công bố trong phiên họp toàn thể từ ngày 15 đến 18/7.
BBC nhắc đến một số quan chức Trung Quốc đã ngã ngựa trong thời gian gần đây. Trong đó, cựu Ngoại trưởng Tần Cương đã biến mất một cách bí ẩn từ cuối tháng 6/2023, trước khi bị cách chức. Còn cựu Bộ trưởng Tư pháp Phó Chính Hoa đã bị tòa tuyên án tử hình, sau đó được chuyển sang chung thân không ân xá, liên quan đến tội nhận hối lộ và lạm quyền, vào tháng 9/2022.
Theo BBC, ngày 27/6, ông Lý Thượng Phúc và ông Ngụy Phượng Hòa đã bị khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc, vì “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”.
BBC dẫn tường thuật của truyền thông nhà nước Trung Quốc, theo đó, ông Lý Thượng Phúc bị tình nghi đã nhận “những khoản tiền [hối lộ] rất lớn”, cũng như hối lộ người khác. Ông cũng “đã không hoàn thành trách nhiệm chính trị” và “tìm kiếm lợi ích cá nhân cho bản thân và người khác”.
Hồi tháng 10/2023, Trung Quốc đã chính thức bãi nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc, 2 tháng sau khi ông đột ngột biến mất.
Vẫn theo BBC, người tiền nhiệm của ông Lý là cựu Bộ trưởng Ngụy Phượng Hòa, cũng đã biến mất trước công chúng, kể từ khi rời chức vào tháng 3/2023.
BBC dẫn Tân Hoa Xã, cho hay, một cuộc điều tra được tiến hành nhằm vào ông Ngụy, hồi tháng 9/2023, đã phát hiện, ông nhận “một khoản tiền rất lớn cùng những tài sản quý giá khác”, và “giúp người khác hưởng lợi trái phép, thông qua những sự dàn xếp cá nhân”. Hãng thông tấn nhà nước đánh giá rằng, những hành động của ông Ngụy “về bản chất là cực kỳ nghiêm trọng, với tác động vô cùng xấu và gây thiệt hại trầm trọng”.
BBC cũng cho biết, những đồn đoán về một chiến dịch thanh trừng chống tham nhũng trong quân đội, bắt đầu nhen nhóm trên mạng từ đầu tháng 8/2023, khi 2 tướng trong Bộ Tư lệnh Tên lửa Trung Quốc bị thay thế. Thiếu tướng Trình Đông Phương, Chánh án Tòa án Quân sự cũng bị thay thế chỉ sau khi nhậm chức vài tháng.
BBC dẫn lời thừa nhận của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, rằng, quân đội Trung Quốc đang đối mặt với những vấn đề chính trị “ăn sâu vào cội rễ”, và tuyên bố quan chức tham nhũng sẽ “không chốn dung thân”.
BBC dẫn một số nhận định, cho rằng, công cuộc thanh lọc quân đội của ông Tập, có thể đã tạo bầu không khí sợ hãi trong Quân đội và Chính phủ.
Từ đó, ông Tập có thể đạt được mục tiêu cuối cùng, là có được đội ngũ biết “nghe lời”, nhưng điều này có thể mang đến những hậu quả khác.
BBC dẫn bình luận của Tiến sĩ James Char, từ Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore, cho rằng, tham nhũng đã trở thành vấn đề nan giải đối với Quân đội Trung Quốc, đặc biệt, kể từ khi mở cửa nền kinh tế những năm 1970.
Qua nhiều năm tiến hành loại bỏ những người “không được lòng”, ông Tập dường như chỉ còn những người chỉ biết răm rắp nghe lời vây xung quanh, có thể ảnh hưởng tiêu cực tới nền an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Trung Quốc.
“Chuyện thanh trừng sẽ tiếp diễn, cho đến khi nào, Chính phủ do Đảng Cộng sản lãnh đạo, chịu áp dụng một hệ thống pháp lý chuẩn mực, thay cho các kỷ luật Đảng”, Tiến sĩ James Char đánh giá.
Xuân Hưng – thoibao.de
