Có thể nói, nắm Bộ Quốc phòng là hành trình gian nan của ông Tổng bí thư Tô Lâm. Tham vọng của ông Tổng bí thư là xây dựng Hưng Yên đứng trên thế “kiềng 3 chân” ngồm, Bộ Công an, Ban Bí thư và Bộ Quốc phòng. Bộ Công an đã bị Tô Lâm kiểm soát từ lâu. Nơi đây là vườn đất màu mỡ ươm mầm nhân sự cho Hưng Yên. Còn Ban bí thư thực sự chỉ mới thuộc về Tô Lâm trong vòng 1 năm qua nhưng sức mạnh ban này đang được củng cố, nó sẽ không thoát khỏi bàn tay Tô Lâm. Qua thanh lọc từng bước, rồi Ban Bí thư sẽ hoàn toàn là người của Tô Lâm.
Riêng Bộ Quốc phòng, nơi có tướng Phan Văn Giang nắm chức bộ trưởng thì không hề dễ dàng với Tô Lâm. Mặc dù Hưng Yên đã có “vốn liếng” không hề ít trong bộ này. Với Hoàng Xuân Chiến-Thượng tướng, Ủy viên Trung ương Đảng là Thứ trưởng Bộ Quốc phòng và Nguyễn Hồng Thái-Thượng tướng, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng bộ Quốc phòng. Thế nhưng tướng Chiến lại tỏ ra là người có năng lực yếu mặc dù được hỗ trợ bởi Bí thư Quân ủy Trung ương.
Phương án 1 đưa tướng Chiến lên thành ứng viên cho chức Bộ trưởng đã thất bại. Tướng Nguyễn Tân Cương trẻ hơn, được tín nhiệm cao hơn lại được thăng hàm đại tướng và được cơ cấu vào Bộ Chính trị vào Đại hội 14. Xem ra phương án 1 của Tô Lâm thất bại.
Phương án 2 là đưa Trung tướng Nguyễn Hồng Thái Tư lệnh Quân khu 1 về Trung ương để cạnh canh chức Bộ trưởng. Thế nhưng, với vị trí Tư lệnh quân khu, tướng Thái còn rất xa đường đua so với Nguyễn Tân Cương. Tuy nhiên, đến ngày 26/4, tướng Thái mới được đưa về làm Bộ làm Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. Quá muộn để cạnh tranh chức Bộ trưởng với Nguyễn Tân Cương. Mặc dù ngày 14/7 ông Nguyễn Hồng Thái được lên hàm Thượng tướng nhưng không đủ để làm ứng viên cho chức Bộ trưởng. Nguyễn Tân Cương nắm suất Bộ trưởng gần như là chắc chắn, khó ai cản.
Phương án 3 là đẩy tướng Trịnh Văn Quyết lên nhanh để đủ sức cạnh tranh với Nguyễn Tân Cương. Ông Trịnh Văn Quyết là người Hải Dương ,vốn đồng hương Hải Hưng trước đây với Tô Lâm. Ông Quyết có thuận tiện là đang nắm chức Chủ nhiệm Tổng Cục Chính trị, một trong 2 chức đủ sức cạnh tranh với ghế Bộ trưởng. Với án 3, Tô Lâm đã chuẩn bị khá kỹ. Ngay từ Tháng 8/2024, Tô Lâm đã kết nạp Trịnh Văn Quyết vào Ban bí thư, cột chặt ông Quyết vào nhóm lợi ích chính trị của Tô Lâm. Tiếp theo là 14/7, ông Trịnh Văn Quyết được thăng hàm Đại tướng. Kể từ đây, ông Quyết xem như được liệt vào hàng “đồng cân đồng lạng” với Nguyễn Tân Cương.
Sau kỳ Hội nghị Trung ương gần nhất, Nguyễn Tân Cương được chọn làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khi Phan Văn Giang lên Chủ tịch nước. Trịnh Văn Quyết sẽ làm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Sẽ không có tướng nào của Tô Lâm làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, không vì thế mà xem phe Tô Lâm thất bại. Trong thế thua vẫn chừa một cửa thắng cho Tô Lâm, và cửa thắng đó cho tương lai.
Đáng chú ý là Tướng Nguyễn Hồng Thái lại được cơ cấu vào ghế Tổng tham mưu trưởng-một vị trí rất triển vọng lên Bộ trưởng. Tuy không nắm chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nhưng Tô Lâm đã không để Bộ Tổng tham mưu trở thành sân nhà của Phan Văn Giang như trước. Như vậy có thể thấy Phương án 2 của Tô Lâm cũng giành được chiến thắng nhất định trước Phan Văn Giang. Tạm thời nhường chức Bộ trưởng cho đàn em của ông Phan Văn Giang. Nuôi quân lớn rồi Tô Lâm sẽ lấy lại nó sau.
Như vậy Tô Lâm không thể ngay trong 1 năm ngắn ngủi nắm Bộ Quốc phòng mà đang đi từng bước. Tướng Nguyễn Hồng Thái-người Hưng Yên sẽ là Tổng tham mưu trưởng. Triển vọng kiểm soát Bộ Quốc phòng đang rộng mở cho phe Hưng Yên nhưng cần có thời gian để đạt độ chín mới nắm được.
Hoàng Phúc-Thoibao.de
