Ngày 6/9, truyền thông nhà nước đưa tin Tòa Án Nhân dân TP. Đà Nẵng đã tuyên phạt ông Võ Nhi, nguyên cán bộ Văn phòng UBND TP. Đà Nẵng, 14 năm tù vì tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Vợ của Nhi, bà Trần Kim Tuyến, cũng bị tuyên 3 năm tù.
Bản án tưởng chừng chỉ là một vụ lừa đảo đất đai bình thường, nhưng dư luận xã hội ngay lập tức nhận ra đó là một câu chuyện liên quan trực tiếp đến cố Bí thư Thành ủy Đà Nẵng ông Nguyễn Bá Thanh.
Theo hồ sơ, năm 2002, vợ chồng ông N.B.T. và bà L.T.Q. đã nhờ Nhi đứng tên 5 lô đất trị giá hơn 57,4 tỷ đồng. Giới thạo tin khẳng định 2 nhân vật tên được viết tắt này chính là ông Nguyễn Bá Thanh và vợ là bà Lê Thị Quý.
Thời điểm đó, ông Thanh là lãnh đạo cao cấp của Đà Nẵng, do không muốn trực tiếp đứng tên bất động sản để tránh tai tiếng. Nhưng oái oăm thay, hơn 20 năm sau, những lô đất này trở thành “cái bẫy” phơi bày cả một mảng tối trong sự nghiệp chính trị của một nhân vật được coi là chống tham nhũng “quyết liệt” nhất.
Theo giới phân tích, không thể tách câu chuyện 5 lô đất khỏi bối cảnh chính trị của một thời, đó là sự cạnh tranh quyền lực quyết liệt giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Năm 2013, ông Nguyễn Bá Thanh được Tổng Bí thư Trọng đưa ra Hà Nội, giữ chức Trưởng ban Nội chính Trung ương. Đây được coi là “nước cờ” để ông Trọng tìm các hạ bệ Thủ tướng Ba Dũng, là người đang nắm thế thượng phong tại thời điểm đó.
Tuy nhiên, dù được kỳ vọng là người hùng “ chống tham nhũng” thì ông Thanh lại dính vào các tai tiếng liên quan đến đất đai và lợi ích nhóm ở TP. Đà Nẵng.
Và việc ông Thanh qua đời đột ngột năm 2015 do mắc “bệnh lạ”, càng làm dấy lên nhiều đồn đoán về mâu thuẫn với ông Ba Dũng trước đó.
Cho đến nay, khi vụ án 5 lô đất đã được đưa ra ánh sáng, việc công khai danh tính của người nhờ đứng tên đất vốn được che giấu nay lại được công khai, và được công luận hết sức quan tâm, trở thành chủ đề bàn tán.
Phải chăng đây là một động thái có chủ ý, nhằm “đào mộ” quá khứ của Nguyễn Bá Thanh, đồng thời gián tiếp làm lu mờ di sản chống tham nhũng của Nguyễn Phú Trọng?
Theo giới quan sát cho rằng việc khơi lại chuyện đất đai liên quan đến Nguyễn Bá Thanh mang dấu ấn của phe cánh Ba Dũng. Thì đây, là thông điệp chính trị nhắm vào phe từng “tấn công” ông Ba Dũng hơn một thập kỷ trước.
Đó cũng có thể là cách để khẳng định rằng, không có ai trong hàng ngũ lãnh đạo là trong sạch, và kể cả những người từng được dựng lên làm “ngọn cờ” chống tham nhũng.
Ở góc nhìn khác, việc đưa vụ án này ra xét xử ở thời điểm hiện nay chẳng khác nào “sự hạ nhục kép” với ý đồ, vừa bôi xấu di sản của Nguyễn Bá Thanh, vừa phủ nhận phần nào chiến lược nhân sự của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Và khi vụ “giấu” 5 lô đất nổi lên, nó như một bằng chứng cho thấy công tác lựa chọn nhân sự cấp cao của ông Trọng khi ấy không chỉ thất bại, mà còn để lại dấu ấn ê chề ngoài sự tưởng tượng của người dân.
Sự việc này gửi đi một thông điệp rõ ràng: bất kỳ ai cũng đều có thể bị “đào bới” lại quá khứ, và đây cũng là cách để gửi lời răn đe đến các phe cánh trước thềm Đại hội lần thứ 14, là nơi hứa hẹn những trận đấu quyền lực sẽ nổ ra khốc liệt hơn bao giờ hết.
Câu hỏi lớn đặt ra là, liệu vụ việc này chỉ dừng ở việc xử lý một cán bộ cấp dưới chiếm đoạt tài sản, hay nó sẽ còn mở rộng để trở thành đòn chính trị nhắm vào các phe phái khác trong nội bộ của Đảng?
Và điều cay đắng nhất: vụ việc này càng củng cố thêm niềm tin trong xã hội rằng, ở Việt Nam, không lãnh đạo nào hoàn toàn trong sạch.
Trà My – Thoibao.de
