Ngày 21/9, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam lên đường tới Mỹ, để tham dự kỳ họp lần thứ 79 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, thăm nước Mỹ, và thăm cấp nhà nước đến Cuba.
Trước đó ít giờ, tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức – người đang chịu bản án 16 năm tù giam, đã được trả tự do vào đêm 20/9, trước thời hạn 8 tháng. Động thái này diễn ra chỉ chưa đầy một ngày, trước chuyến thăm Mỹ của ông Tô Lâm.
Ngoài ông Trần Huỳnh Duy Thức, Việt Nam cũng trả tự do cho bà Hoàng Thị Minh Hồng – một nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Hành động, Liên kết vì Môi trường, và Phát triển CHANGE, và là người được tạp chí Forbes bình chọn, là một trong 50 phụ nữ có tầm ảnh hưởng nhất trong năm 2019.
Ông Trần Huỳnh Duy Thức là một nhân vật có tư tưởng cải cách. Trước khi bị bắt vào năm 2009, ông là Tổng Giám đốc của Công ty Dịch vụ Điện thoại Internet OCI. Ông Thức bị chính quyền Việt Nam bắt giam vào tháng 5/2009, sau đó bị tuyên 16 năm tù và 5 năm quản chế, về tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Nếu không được trả trước thời hạn, ông Thức sẽ phải thụ án đến cuối tháng 5/2025.
Ông Trần Huỳnh Duy Thức là một nhà hoạt động dân chủ nổi bật của Việt Nam, và cũng là người sáng lập tổ chức Con Đường Việt Nam. Ông Thức bị cáo buộc là nhân vật đầu vụ, trong vụ án “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”, cùng với các bị cáo khác vụ án này, gồm Lê Thăng Long, Lê Công Định, và Nguyễn Tiến Trung. Cả 3 người này đều đã được trả tự do từ trước, cách đây đã nhiều năm.
Trong suốt 15 năm thụ án, ông Trần Huỳnh Duy Thức đã bị giam tại nhiều trại giam khác nhau. Ông luôn kiên quyết không chấp nhận ra nước ngoài tị nạn, kiên quyết không nhận tội để được xem xét giảm án, với lý do, ông luôn khẳng định mình không có tội.
Trong nhiều năm qua, nhiều tổ chức nhân quyền cũng như các quốc gia phương Tây, đã hối thúc chính quyền Việt Nam trả tự do cho ông Trần Huỳnh Duy Thức, cùng các nhà hoạt động nhân quyền khác, đã bị nhà cầm quyền bắt giam, chỉ vì lên tiếng ôn hòa cho các hoạt động tự do, dân chủ của họ. Nhưng nhà cầm quyền Việt Nam luôn phớt lờ các ý kiến này.
Theo một số ý kiến, hành động trả tự do sớm cho ông Trần Huỳnh Duy Thức và bà Hoàng Thị Minh Hồng, của Tổng Bí thư Tô Lâm, cho thấy, có những tín hiệu cởi mở hơn. Sau hơn 8 năm trên cương vị Bộ trưởng Bộ Công an, dưới thời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, ông Tô Lâm bị đánh giá là một Bộ trưởng hà khắc. Bởi đây là một giai đoạn mà nhà nước Việt Nam đã tiến hành đàn áp khốc liệt, đối với các tiếng nói phản biện, các hoạt động đòi tự do, dân chủ, và các tổ chức xã hội dân sự.
Tuy nhiên, đa số ý kiến, trong đó có ý kiến của giới đấu tranh cho tự do, nhân quyền, khẳng định rằng, không có gì gọi là sự cởi mở của Tổng Bí thư Tô Lâm. Mà thực chất, việc trả tự do sớm hơn hạn định ít tháng, đối với ông Thức và bà Hồng, chỉ là để “làm quà” cho chuyến thăm Hoa Kỳ, nhằm xoa dịu Chính phủ Mỹ, về sự đàn áp nhân quyền tại Việt Nam.
Đây là vấn đề hoàn toàn không mới đối với nhà nước Cộng sản Việt Nam, họ thường dùng các tù nhân lương tâm để làm “món quà” đổi chác, trước các sự kiện quốc tế quan trọng, hay các chuyến thăm viếng quốc tế.
Ông Trần Huỳnh Duy Thức mới cho biết, ông bị cưỡng bức phải nhận đặc xá. Ông từ chối không nhận đặc xá và không chịu rời khỏi nhà tù. Cuối cũng, ông bị cưỡng bức, khiêng ra khỏi cổng nhà tù trước sự phản đối của các anh em tù chính trị ở đó.
Trà My – Thoibao.de
