Theo quy định hiện hành, hệ thống các cơ quan điều tra tư pháp ở Việt nam, gồm: Cơ quan Điều tra của ngành Công an; Cơ quan Điều tra trong Quân đội; và Cơ quan Điều tra của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao.
Tuy nhiên, theo Dự thảo Luật Tổ chức Cơ quan Điều tra Hình sự (sửa đổi) do Bộ Công an chủ trì soạn thảo mới đây, Bộ Công an đề xuất bỏ Cơ quan Điều tra của VKSND Tối cao. Như vậy, hệ thống các Cơ quan Điều tra theo dự thảo luật từ Bộ Công An, sẽ chỉ còn 2 cơ quan điều tra của Công an, và Quân đội.
Trong khi, Cơ quan Điều tra của VKSND Tối cao, là một thiết chế quan trọng nhằm đảm bảo tính độc lập và kiểm soát lẫn nhau giữa các cơ quan tư pháp, để tránh tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”.
Theo giới phân tích, việc Bộ Công an đề xuất bỏ Cơ quan Điều tra của VKSND Tối cao, một cơ quan có thẩm quyền “đặc biệt” trong việc điều tra và truy tố các sai phạm của ngành Công an trong quá trình điều tra và tố tụng. Đây, là một chủ trương với ý đồ nhằm xóa bỏ tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của ngành công an trong các hoạt động tố tụng.
Cơ quan Điều tra của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao từ lâu được xem là “quả đấm thép”, để xử lý các hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp, bao gồm cả tham nhũng và lạm dụng chức vụ trong ngành công an.
Việc Bộ Công An đề xuất xóa bỏ Cơ quan Điều tra của VKSND Tối cao, có thể là dấu hiệu “cố tình” nhằm giảm bớt sự giám sát đối với bộ này. Đây vốn là cơ quan duy nhất có thẩm quyền kiểm sát các sai phạm trong hoạt động tố tụng trong ngành Công An. Như, cố ý làm sai lệch hồ sơ của vụ án để chạy án là một ví dụ.
Nếu Cơ quan Điều tra của VKSND Tối cao, bị xóa bỏ, sẽ khiến cho công luận nghi ngờ về ý định bảo vệ lợi ích của ngành Công An hơn là phục vụ công lý. Đây là một đề xuất đi ngược với chủ trương minh bạch và kiểm soát quyền lực của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Tuy nhiên, cũng có nhiều suy đoán cho rằng, khả năng cao ông Tô Lâm có thể đứng sau đề xuất này với mục đích để bảo vệ sự “an toàn” cho ngành Công an, vốn là nhóm quyền lực đang hậu thuẫn cho Tổng Bí thư Tô Lâm.
Hồng Lĩnh – Thoibao.de
