Ngày 17/5/2025, tại phiên thảo luận về dự án Luật Luật Đấu thầu (sửa đổi), Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra ý kiến cho rằng muốn sửa luật này thì: “… phải tổng kết lại xem ông đấu thầu có những tội gì”.
Theo ông Tô Lâm, đã liệt kê hàng loạt “tội” của việc đấu thầu các dự án lâu nay mang lại, đó là: việc chậm tiến độ, chất lượng kém, lãng phí, mất cán bộ, mất dự án v.v…
Phát biểu của người đứng đầu của Đảng Cộng sản Việt Nam đã làm công luận dấy lên sự lo ngại, và đặt câu hỏi: phải chăng đây là tín hiệu chính trị nhằm loại bỏ cơ chế đấu thầu công khai?
Đồng thời, cũng để chuẩn bị cho việc chỉ định thầu trong các Đại dự án cơ sở hạ tầng sắp tới, đặc biệt là siêu dự án Đường sắt cao tốc Bắc – Nam? Đáng chú ý, dự án này vừa có đề xuất từ tập đoàn Vingroup, của tỷ phú Phạm Nhật Vượng là một người có mối quan hệ với nhiều nhân vật quyền lực ở Việt Nam.
Theo giới phân tích, Luật Đấu thầu hiện hành được thiết kế nhằm đảm bảo tính cạnh tranh, công khai, minh bạch và ngăn chặn lợi ích nhóm trong các dự án đầu tư công. Dù rằng, quy trình đấu thầu tại Việt Nam vẫn mang nặng tính hình thức, nhưng vẫn có các kết quả đáng khích lệ.
Nay, khi Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ trích “đấu thầu gây tội lỗi cho nền kinh tế”, thì câu hỏi đặt ra là: Vậy lựa chọn thay thế cho việc đấu thầu sẽ là gì? Và, ai sẽ được chọn nếu không thông qua đấu thầu?
Động thái này khiến công luận không khỏi nghi ngờ, phải chăng phát biểu của ông Tô Lâm chính là bước mở màn để hợp thức hóa chỉ định thầu cho đối tác “chiến lược” Vingroup?
Ông Tô Lâm từ lâu được cho là có mối quan hệ mật thiết với một số tập đoàn tư nhân lớn, đặc biệt là Vingroup. Với vụ án Mobifone mua 95% cổ phần AVG từng làm thất thoát hơn 7.000 tỷ đã gây chấn động dư luận với nghi vấn về vai trò của Thứ trưởng Bộ Công An Tô Lâm.
Công luận khẳng định rằng, nếu Dự án ĐSCT Bắc – Nam với vốn đầu tư khoảng 67 tỷ USD, lại được chỉ định thầu cho Vingroup – là “người quen” của Tổng Bí thư mà không qua đấu thầu cạnh tranh, thì đó sẽ là một sai lầm nghiêm trọng với hậu quả hết sức khó lường.
Hồng Lĩnh – Thoibao.de