Ngày 14/7/2025, Viện Kiểm sát Tối cao đã tống đạt cáo trạng đối với bị can Phạm Thái Hà, nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ về tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Theo cáo trạng, ông Hà đã nhận 750 triệu đồng “tiền cảm ơn” từ Tập đoàn Thuận An sau khi “kết nối” doanh nghiệp tới lãnh đạo cấp cao để được tham gia các Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng.
Đáng chú ý, trước đó một tuần, Bộ Công an cũng đã khởi tố một số lãnh đạo thuộc Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) vì đã nhận 75 tỷ đồng hối lộ để “đẩy nhanh” việc cấp phép cho hơn 10.000 sản phẩm thực phẩm chức năng.
Theo giới quan sát, 2 vụ án kể trên đều mang chung một thông điệp về sự tồn tại của một thứ luật bất thành văn. Đó là, việc tham nhũng bằng “phong bì” dưới gậm bàn, đó là những khoản tiền lót tay để “chạy giấy phép”, hay “xin dự án”.
Đây là một vấn nạn dai dẳng trong nền hành chính công ở Việt Nam. Theo đó, thủ tục “phong bì” được ăn chia theo tỷ lệ % theo thỏa thuận.
Và chính là lý do tại sao trong nền hành chính công ở Việt nam luôn tồn tại một cơ chế đầy mâu thuẫn, đó là: thủ tục rườm rà, thẩm quyền tùy tiện và luôn thiếu minh bạch.
Khi mọi giấy phép phải qua năm bảy “cửa ải”, trong khi cán bộ nhà nước ai cũng có thể “gây khó dễ” với mục đích có cơ hội nhận “phong bì” dưới danh nghĩa phí bôi trơn.
Hệ quả kéo dài trong hàng chục năm và cho đến nay đã trở thành thứ “lệ làng” đã thay thế cho phép nước – tức quy định của pháp luật.
Từ đó, đã dẫn tới tình trạng, cán bộ có thể tùy tiện ban phát và không phải chịu trách nhiệm. Đây, chính là nguồn cơn của những chiếc “phong bì” bắt buộc phải có dưới gầm bàn.
Nhưng tình trạng này không phải là bất khả khắc phục, những bài học từ các quốc gia có nền hành chính công minh bạch, thu nhập công chức nhà nước đủ sống như Singapore, Mỹ…, thì tình trạng phong bì sẽ không còn đất sống.
Đặc biệt, mọi quy trình cấp phép hay đấu thầu được công khai và minh bạch, và quyền lực cán bộ được giám sát bởi báo chí tự do, thì chắc chắn những chiếc phong bì dưới gầm bàn sẽ thực sự biến mất.
Hồng Lĩnh – Thoibao.de
