Ngày 17/7/2025, Công an Hà Nội đã chính thức đề nghị xử lý hành chính đối với ông Đặng Hoàng Giang, là một chuyên gia mang quốc tịch Áo, nhà nghiên cứu nổi tiếng vì hành vi được cho là “đăng tải thông tin sai sự thật” trên mạng xã hội.
Không chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính, Công an Hà Nội còn kiến nghị Bộ Nội vụ thu hồi giấy phép lao động của ông Giang và chuyển vụ việc cho các cơ quan chức năng ở Hà Nội xử lý theo quy định của pháp luật.
Đáng chú ý, ông Giang bị cáo buộc “lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”, một điều khoản nhạy cảm vốn thường được sử dụng để trấn áp các hành vi bị xem là “vượt ranh giới” trong tự do biểu đạt ở Việt Nam.
Tuy nhiên, kết luận điều tra của cơ quan Công An lại cho rằng hành vi của ông Đặng Hoàng Giang chưa đến mức xử lý hình sự.
Đáng chú ý, toàn bộ diễn biến này xảy ra trong bối cảnh chính quyền Việt Nam đang hô hào về “chiến lược thu hút nhân tài” như một ưu tiên chính sách quốc gia.
Theo giới quan sát, nguồn cơn vụ việc bắt đầu từ tháng 4/2024, khi ông Giang chia sẻ các thông tin trên trang Facebook cá nhân và cáo buộc ông Nguyễn Nhật Anh, là Tổng giám đốc Công ty sách Nhã Nam đã có hành vi quấy rối tình dục đối với nữ nhân viên.
Vụ việc khiến dư luận quan tâm đặc biệt, và gay sau đó, ông Nguyễn Nhật Anh đã tạm thời rút khỏi vị trí lãnh đạo, đồng thời công khai gửi lời xin lỗi.
Thế nhưng đến tháng 6/2024, ông Nguyễn Nhật Anh và Công ty Nhã Nam đã gửi đơn tố cáo ngược lại ông Giang vì tội vu khống và lợi dụng quyền tự do dân chủ.
Trong khi đó, đơn tố cáo của nạn nhân nữ – tức người trực tiếp bị quấy rối tình dục đã bị công an quận Cầu Giấy “không giải quyết” vì cho rằng hành vi đó không cấu thành tội phạm.
Điều đáng nói là vụ việc, thay vì được xem xét như một tranh chấp dân sự hay vấn đề đạo đức, lại được chuyển hướng xử lý bằng công cụ hành chính và hình sự.
Việc kiến nghị thu hồi giấy phép lao động đối với ông Giang một chuyên gia Việt kiều – từng có đóng góp tích cực cho xã hội đã cho thấy dấu hiệu hình sự hóa mâu thuẫn cá nhân và ngăn chặn quyền biểu đạt chính đáng từ cơ quan Công An Việt nam.
Điều trớ trêu là chỉ vài tuần trước đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra chủ trương “trọng dụng nhân tài”. Kế hoạch này hướng tới việc thu hút chuyên gia, trí thức trong và ngoài nước, đặc biệt là Việt kiều, về đóng góp cho đất nước.
Tuy nhiên, theo giới phân tích trở ngại lớn nhất trong việc thu hút nhân tài không phải là lương bổng, mà là môi trường pháp lý thiếu minh bạch, thiếu tự do tư tưởng và quyền phản biện.
Các nhà khoa học và chuyên gia quốc tế không thể yên tâm cống hiến trong một hệ thống chính trị mà chỉ một phát ngôn cá nhân trên mạng xã hội cũng có thể khiến họ bị trục xuất, thậm chí bị hình sự hóa. Trường hợp ông Đặng Hoàng Giang là minh chứng điển hình.
Thế nhưng, việc dũng cảm nêu quan điểm trong vụ việc Tổng giám đốc Công ty sách Nhã Nam – Nguyễn Nhật Anh, là đã có hành vi quấy rối tình dục đối với nhân viên đã khiến cho ông Giang đang đối diện nguy cơ mất quyền cư trú, bị xóa bỏ quyền được làm việc tại Việt Nam.
Việc Công an Hà nội cáo buộc ông Giang vi phạm về “lợi dụng quyền tự do dân chủ” để xử lý một phát ngôn mang tính dân sự đã trở thành việc chính quyền tự ngăn cấm phản biện là một điều phổ biến và bình thường trong thế giới văn minh?
Và một đất nước như vậy, dù có dựng bao nhiêu đề án trọng dụng người tài, cũng chỉ khiến người giỏi phải né tránh. Thì mọi nỗ lực cải cách của Tổng Bí thư Tô Lâm cựu Bộ trưởng Bộ Công An cũng chỉ rơi vào vòng luẩn quẩn và chắc chắn sẽ thất bại.
Trà My – Thoibao.de
