Ngày 27/8, RFA Tiếng Việt bình luận “Ông Tô Lâm đi Mỹ: đâu là trọng tâm của chuyến thăm?”.
RFA dẫn một số nguồn tin, cho biết, Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Tô Lâm có thể sẽ tham dự kỳ họp thứ 79, của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, kéo dài từ ngày 10/9 đến 24/9, tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, hiện chưa có thông tin chính thức rằng, ông Tô Lâm có kết hợp chuyến làm việc tại Liên Hiệp Quốc với một chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ hay không.
Theo giới thạo tin, hiện 2 bên đang thương lượng nhiều vấn đề, để quyết định về chuyến thăm này.
RFA dẫn nhận định của nhà nghiên cứu Hoàng Việt, cho rằng, trong trường hợp ông Tô Lâm thăm chính thức Hoa Kỳ, và hội kiến cùng Tổng thống Joe Biden, thì 2 bên sẽ phải “có quà cho nhau”.
“Nếu Tổng thống Biden gặp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, thì món quà có thể là ông Biden ra một sắc lệnh nào đó, trong thẩm quyền của ông ấy, tạm thời giảm thuế cho một số mặt hàng của Việt Nam.”
RFA cho biết, theo thông tin từ chính phủ 2 nước, hiện đang có 2 thứ trưởng ngoại giao Mỹ thăm Việt Nam gần như cùng lúc. Nhiều nhà quan sát cho rằng, phải chăng, 2 chuyến thăm phản ánh 2 mối quan tâm chủ chốt của Hoa Kỳ đối với Việt Nam: quốc phòng an ninh và nhân quyền, nhân đạo?
RFA dẫn đánh giá của Luật sư Vũ Đức Khanh, từ Canada, về một số vấn đề trong quan hệ Việt – Mỹ, nhân các chuyển động ngoại giao giữa 2 nước, hiện nay và sắp tới.
Ông Khanh cho rằng có thể, cả 2 bên sẽ tập trung vào một số vấn đề quan trọng sau:
Một là an ninh khu vực. Việt Nam và Hoa Kỳ có thể tập trung thảo luận về tình hình Biển Đông, và sự cân bằng quyền lực ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt, khi Việt Nam ngày càng chịu nhiều áp lực từ Trung Quốc. Trong khi, Mỹ – Việt vừa nâng cấp bang giao lên hàng Đối tác Chiến lược Toàn diện, vào ngày 10/9/2023.
Hai là hợp tác kinh tế. Việt Nam luôn nhấn mạnh và đề cao việc hợp tác kinh tế, nền tảng của những quan hệ bền vững, hiện tại cũng như tương lai, với Mỹ và phương Tây, trong bối cảnh ngày càng hội nhập sâu rộng hơn với cộng đồng quốc tế.
Ba là nhân quyền, vì Chính phủ Mỹ sẽ tiếp tục nhấn mạnh vấn đề nhân quyền, và yêu cầu cải thiện về tự do ngôn luận, tự do tôn giáo, và các quyền dân sự khác tại Việt Nam.
Bình luận về chuyến thăm Trung Quốc và việc ký 14 thỏa thuận hợp tác, ông Khanh nói:
“Tôi nghĩ, ông Tô Lâm đang “rất muốn” thể hiện một chính sách đối ngoại cân bằng, bằng cách thăm Hoa Kỳ. Điều này sẽ giúp Việt Nam duy trì sự độc lập, và không bị quá phụ thuộc vào bất kỳ một quốc gia nào, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gay gắt và quyết liệt hơn.”
Ông Khanh nói tiếp:
“Ngoài ra, ông Tô Lâm sẽ tăng cường hợp tác kinh tế với Hoa Kỳ, để tạo ra một sự đối trọng với các thỏa thuận kinh tế với Trung Quốc. Việt Nam mong muốn trở thành một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu, bất chấp những nỗ lực của Trung Quốc, thông qua hệ thống kinh tế BRICS.”
“Cuối cùng, ông ấy sẽ chú trọng vào hợp tác khoa học và công nghệ. Cải thiện quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng sạch, xanh, tái tạo và y tế.”
Một vấn đề khác đang được chú ý trong bối cảnh ngoại giao, là quyết định đặc xá tù nhân nhân dịp 2/9. Theo luật sư Khanh, việc thả tù nhân bị kết án theo các điều 88, 117 và 331 của Bộ luật Hình sự, là một vấn đề khá tế nhị, nhất là trong giai đoạn đang củng cố quyền lực như hiện nay.
“Ông Tô Lâm có thể sử dụng những chuyến công du hải ngoại, đến các quốc gia phương Tây và quyết định ân xá như một công cụ ngoại giao, để thể hiện sự linh hoạt và cải thiện hình ảnh quốc tế của Việt Nam, nhưng sẽ luôn đặt sự ổn định và kiểm soát chính trị lên hàng đầu” – ông Khanh nhận xét.
Hoàng Anh – thoibao.de
