Trước thời hạn Tháng Bảy 2025, thời điểm Mỹ có thể áp mức thuế 46% đối với hàng hóa từ Việt Nam, chính phủ Hà Nội đang gấp rút mở chiến dịch trấn áp hàng giả, hàng nhập lậu từ Trung Quốc. Chiến dịch này được xem là nỗ lực nhằm chứng minh “thiện chí” với Washington, trước cáo buộc Việt Nam là trung tâm trung chuyển hàng giả.
Tuy nhiên, động thái này diễn ra đột ngột và không có thông báo chính thức, khiến các tiểu thương tại các chợ như Saigon Square, phố cổ Hà Nội… trở tay không kịp. Nhiều cửa hàng phải đóng cửa để tránh kiểm tra, dẫn đến thiệt hại lớn cho người buôn bán nhỏ lẻ, những người vốn lâu nay sống dựa vào nguồn hàng nhái phổ biến từ Trung Quốc.
Trong khi chính quyền tuyên bố đang quyết tâm “làm sạch” thị trường, người dân lại cảm thấy họ đang bị biến thành nạn nhân trong một cuộc chơi chính trị, nơi chính phủ dùng họ làm “chốt thí” để lấy lòng Hoa Kỳ. Những mặt hàng phổ biến như quần áo, đồng hồ, kính mắt giả thương hiệu quốc tế giờ trở nên khan hiếm, và các chiến dịch kiểm tra kéo dài khiến hàng loạt cửa hàng đóng cửa.
Báo cáo của phía Mỹ cũng thừa nhận nỗ lực của chính phủ Việt Nam, nhưng hiệu quả răn đe thấp và hàng giả vẫn tràn lan. Một số chuyên gia cho rằng chiến dịch này ngoài đối ngoại còn là bước đi nhằm chính thức hóa thị trường bán lẻ trong nước.
Chiến dịch trấn áp hàng giả của Việt Nam cho thấy một sự chuyển hướng đột ngột, mang nặng tính đối phó chính trị hơn là cải cách lâu dài. Việc xử lý không có lộ trình cụ thể khiến người dân đặc biệt là giới tiểu thương trở thành đối tượng chịu thiệt hại nặng nề nhất.
Mặc dù mục tiêu nâng cao hình ảnh quốc gia và đáp ứng đàm phán thương mại là cần thiết, nhưng nếu không đi kèm với chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, điều chỉnh lộ trình hợp lý thì chính sách sẽ gây tác động tiêu cực, phá vỡ sinh kế hàng loạt người dân.
T.N
