Ngày 27/10/2025, tại cuộc họp báo thường kỳ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Thi hành án Dân sự Trần Thị Phương Hoa, đã công bố thông tin: ông Đinh La Thăng hiện còn phải thi hành hơn 825 tỷ đồng trong các vụ án liên quan đến bản án tù 30 năm.
Thông tin kể trên xuất hiện đúng vào thời điểm tỷ phú Trịnh Văn Quyết đã được trả tự do, và trước đó tin đồn về khả năng “đặc xá” cho ông Thăng đang lan rộng khiến dư luận chú ý.
Trước đó, theo các nguồn thạo tin, việc xem xét đặc xá cho cựu Bí thư Thành ủy TP.HCM không đơn thuần là câu chuyện của vấn đề nhân đạo, hay do cải tạo tốt.
Ông Đinh La Thăng là biểu tượng của một nhân vật dám nghĩ, dám làm, nhưng đồng thời cũng là hình mẫu cho sự ranh giới mong manh giữa chủ trương chính trị và vi phạm hình sự.
Khi chủ trương đổi mới quá mạnh mẽ trở thành “tội lỗi”, câu hỏi đặt ra là vì sao một người dám nghĩ, dám làm, như ông Thăng lại trở thành tội đồ?
Bởi thế, khả năng đặc xá cho ông Thăng không chỉ mang ý nghĩa pháp lý, mà còn là phép thử đối Tổng Bí thư Tô Lâm.
Cho dù ông Đinh La Thăng được xem là người thân cận của cựu Thủ tướng Ba Dũng, thì việc tha bổng hay giảm án cho ông Thăng không dễ dàng như người ta nghĩ.
Vì không thể bỏ qua các yếu tố chính trị phức tạp, liên quan đến phe nhóm của ông Nguyễn Phú Trọng, và không loại trừ yếu tố ảnh hưởng từ Bắc Kinh.
Bởi trước đây, ông Nguyễn Phú Trọng là người thân Trung quốc, và Bắc Kinh được trấn an bằng một chính sách đối ngoại ổn định, rất mềm mỏng và có phần nhún nhường của cố Tổng Bí thư.
Vì thế câu chuyện đặc xá cho ông Đinh La Thăng tiềm ẩn rủi ro đối ngoại, khi ông Thăng là người đã từng chỉ thẳng mặt nhà thầu Trung Quốc trong Dự án Đường sắt Cát Linh – Hà Đông. Đây là một dự án mà Bắc Kinh từng coi là “biểu tượng hợp tác chiến lược” giữa Việt nam và Trung Quốc.
Do đó, với Tổng Bí thư Tô Lâm, Trung Quốc có thể không phản ứng công khai nếu Việt Nam viện dẫn lý do nhân đạo khi đặc xá cho ông Đinh La Thăng, nhưng chắc chắn họ sẽ không hài lòng.
Nhưng dưới thời của ông Tô Lâm, chiến lược đối ngoại với Trung quốc đã dần lộ rõ, Việt Nam vừa củng cố quan hệ quốc phòng với Nga, vừa tăng cường hợp tác chiến lược với Mỹ. Đây chính là điều khiến cho Bắc kinh rất không thoải mái.
Vì thế, việc đặc xá Đinh La Thăng có thể được Bắc Kinh hiểu là “tín hiệu đảo chiều” của sự độc lập chính trị của Hà nội. Điều này khiến quyết định “nhân đạo” của ông Tô Lâm sẽ trở nên đặc biệt nhạy cảm.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng đây đang là thời điểm thích hợp để Việt Nam phát đi thông điệp “tự chủ” trong vấn đề nội bộ. Trung Quốc, dù không hài lòng, khó có thể phản ứng mạnh, bởi lý do nhân đạo là tấm bình phong hợp lý.
Việc tha bổng một cựu quan chức mà Bắc Kinh “không ưa” khó có thể được xem là hành động đối đầu. Nhưng đằng sau đó, chắc chắn đây sẽ là một nước cờ thể hiện bản lĩnh chính trị của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Trong bối cảnh chính trị khi Đại hội 14 đang đến gần, mỗi quyết định liên quan đến nhân sự cấp cao hay các vấn đề thực sự hệ trọng đều mang tính biểu tượng.
Việc đặc xá cho ông Đinh La Thăng của ông Tô Lâm sẽ được nhìn nhận là, Việt Nam có thể mềm mỏng, nhưng không cúi đầu; có thể hòa giải, nhưng không phụ thuộc vào Trung quốc.
Câu chuyện Đinh La Thăng vì thế không chỉ là hồi kết của một vụ án không minh bạch, mà còn là khởi đầu của một chương mới trong quan hệ Việt Nam – Trung quốc. Nếu ông Tô Lâm dám ký đặc xá cho ông Đinh La Thăng.
Khi Tổng Bí thư Tô Lâm khả năng cao sẽ không dám ký thì chúng ta cũng đã có câu trả lời!
Trà My – Thoibao.de
