Phó chủ tịch Nghị viện châu Âu Kaili đang bị giam giữ vì nghi ngờ tham nhũng. Bà ta rõ ràng đã giữ số tiền hối lộ từ Qatar ở nhà, nơi các nhà điều tra tìm thấy 600.000 euro tiền mặt. Có vẻ như bà ta không có gì phải sợ hãi. Phải chăng tham nhũng ở cấp độ EU là một chuyện vặt vãnh? Chuyên gia tham nhũng Anna-Maija Mertens từ tổ chức phi chính phủ Minh bạch Quốc tế cho biết luật pháp đã rất tốt. Điều còn thiếu là sự kiểm soát.
Hỏi: Eva Kaili được cho là đã gian lận để vào ủy ban bỏ phiếu ủng hộ Qatar. Tham nhũng có thực sự dễ dàng như vậy không?
Đáp: Hành vi của Eva Kaili cho thấy bà ta sẵn sàng hành động theo tinh thần của nhà nước đã trả tiền cho bà ta như thế nào. Như thể bản thân bà ta là một nhà vận động hành lang vậy. Vận động hành lang tự thân là một điều tốt, và chúng tôi tại Tổ chức Minh bạch Quốc tế cũng là những người vận động hành lang vì lợi ích của sự minh bạch chính trị. Nhưng ngay khi nó trở nên không minh bạch, nó trở nên khó khăn. Nó trở thành một vấn đề khi có sự lại quả trực tiếp – điều này thường diễn ra kín đáo. Vì tham nhũng luôn cần hai mặt, cho và nhận.
Eva Kaili có đặc biệt ngu ngốc khi để tiền mặt ở nhà không? Hay người ta lo ngại rằng tham nhũng quá phổ biến trong bộ máy EU đến nỗi người ta không cần cố gắng để che giấu nó?
Một nhận thức từ trường hợp này là hình thức tham nhũng kiểu cũ với những vali đầy tiền, tức là tương tự, vẫn còn thú vị. Chúng ta phải lưu ý điều này. Một kết luận khác mà chúng ta phải rút ra: Những người liên quan rõ ràng cảm thấy rất an toàn. Họ nghĩ rằng chẳng có gì đe dọa họ cả. Chúng ta đang làm gì sai với tư cách là những người ủng hộ dân chủ, khi chúng ta không phải là mối đe dọa nào cả?
Bạn nghĩ sao?
Vụ hối lộ này cho thấy, có quy định tốt về chống tham nhũng thôi chưa đủ. EU thực sự có luật tốt để chống tham nhũng. Họ thậm chí đã nhiều lần đóng vai trò là tài liệu tham khảo và định hướng ở Đức khi sổ đăng ký những người vận động hành lang được đưa vào áp dụng ở cấp liên bang. EU đã thực hiện đăng ký như vậy trong nhiều năm, nhưng chỉ dành cho các công ty. Các quốc gia như Qatar không cần phải được đưa vào sổ đăng ký. Ngoài ra, EU tạo ra cái gọi là “dấu chân lập pháp” và công bố các cuộc họp vận động hành lang, điều mà chúng tôi ở Đức còn lâu mới đạt được.
Dấu ấn này hoạt động như thế nào?
Sổ đăng ký vận động hành lang cho biết các nhóm lợi ích nào đang hoạt động, tức là những lợi ích nào được “cung cấp” cho các nhà lập pháp. Dấu chân lập pháp làm nổi bật phía cầu. Những chính trị gia đã tìm kiếm lời khuyên từ ai? Ví dụ, đã có những cuộc họp nào trong bối cảnh của một quy trình dẫn đến một đạo luật? Nhờ dấu chân, thông lệ ở Châu Âu là các nghị sĩ công bố các cuộc gặp gỡ của họ với những người vận động hành lang. Ai đã tham gia, ai đã được nghe, ai đã không được nghe?
Nghe có vẻ hay, nhưng cuối cùng vẫn chưa đủ sao?
Vấn đề với điều này là, như chúng ta biết hiện nay, chỉ khoảng một nửa số cuộc gặp gỡ như vậy thực sự được công bố. Vì một lý do rất đơn giản: bởi vì không ai kiểm tra việc tuân thủ quy tắc này. Không ai kiểm tra xem các nghị sĩ có báo cáo về cuộc gặp gỡ vận động hành lang chính xác hay không. Nhưng có các quy tắc tốt là chưa đủ. Trong bóng đá, trọng tài cũng phải chạy theo để kiểm tra việc thực hiện các quy định trên sân.
Ai có thể kiểm soát điều đó?
Nhân tiện, chúng tôi kêu gọi thành lập một cơ quan kiểm soát độc lập cho Brussels, và cho cả Đức, đơn giản là kiểm tra lại: Tất cả các cuộc họp có được ghi lại không? Dữ liệu có đầy đủ không?
Một cơ quan tìm cách đưa ra ánh sáng các cuộc gặp gỡ lẽ ra phải được theo dõi thì phải có thẩm quyền rộng rãi, có đúng không?
Trước hết, sẽ là một bước tiến lớn nếu có một cơ quan như vậy. Bởi vì một số điều có thể được xác định dễ dàng nếu có người xem xét dữ liệu. Nhưng trên thực tế, nó không được phép trở thành một con hổ không nanh vuốt. Các thành viên của nghị viện sẽ phải có nghĩa vụ cung cấp thông tin, và cơ quan có thẩm quyền sẽ phải có quyền điều tra và áp dụng các biện pháp trừng phạt. Bởi vì, nếu thành viên nghị viện không cung cấp thông tin được yêu cầu trong vòng hai tuần, các biện pháp trừng phạt sẽ phải được áp dụng.
Với 705 nghị sĩ, nghe có vẻ như rất nhiều việc.
Thường thì không khó để phát hiện ra những trường hợp nghi ngờ như vậy, chỉ là chúng ta chưa tìm đủ thôi. Điều chúng tôi nhận thấy với tư cách là một tổ chức phi chính phủ minh bạch: khi quan điểm chính trị đột ngột thay đổi. Đã từ rất lâu người ta nói rằng chúng ta phải bình luận nghiêm túc về tình hình nhân quyền ở Qatar, và đột nhiên người ta nói: Việc chỉ trích Qatar này cuối cùng phải dừng lại. Sự thay lòng đổi dạ như vậy hẳn khiến người ta phải chú ý.
Bà Kaili là Phó Chủ tịch Nghị viện EU, nhưng là một trong số 14. Vì vậy, ý kiến cho rằng tham nhũng cũng được ủng hộ bởi bộ máy lạm phát là điều hiển nhiên. Trong số 14 phó chủ tịch chẳng phải là thừa 12 người sao?
Tôi sẽ không nói điều đó một cách chung chung. 14 phó chủ tịch này cũng đại diện cho sự đa dạng của 27 quốc gia thành viên. Bộ máy trông rất lớn và chắc chắn có thể được tối ưu hóa. Tuy nhiên, trong trường hợp này, số lượng phó chủ tịch không liên quan gì đến vụ bê bối tham nhũng thực sự.
Trung Khoa – Thoibao.de. ( Tổng hợp )
