Mới đây, Văn phòng Trung ương Đảng công bố kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm, trong đó yêu cầu “nghiên cứu bổ sung cơ cấu có đại biểu Quốc hội là người khuyết tật”, đã ngay lập tức tạo nên một làn sóng tranh luận rộng rãi trong dư luận.
Cho dù, được truyền thông nhà nước mô tả là bước tiến nhân văn, nhưng theo nhiều nhà quan sát lại cho rằng, điều này vô tình phơi bày vấn đề cốt lõi mà Quốc hội Việt Nam đối mặt suốt nhiều nhiệm kỳ. Đó là: sự cơ cấu sắp sẵn, chứ không phải bầu chọn thật sự của cử tri.
Trong khi nhiều quốc gia có ĐBQH khuyết tật là do chính cử tri trực tiếp lựa chọn thông qua bầu cử có cạnh tranh, trong khi mô hình Quốc hội Việt Nam lại vận hành theo dạng “sắp đặt từ trước”, với tỷ lệ cơ cấu luôn được định sẵn.
Việc bổ sung ĐBQH là người khuyết tật cũng chỉ để đủ “cơ cấu” – như yêu cầu của ông Tô Lâm, theo giới phân tích khó có thể đem lại ý nghĩa thực chất trong cải cách thể chế hay tăng tính đại diện cho người yếu thế.
Đáng chú ý, phát biểu của Tổng Bí thư Lâm cũng thu hút sự chú ý đặc biệt của công luận khi bà Hồ Thu Hồng, cựu Tổng Biên tập báo Thể thao TP. HCM, đăng tải bình luận gây tranh cãi. Theo bà Hồng: “Tôi tưởng Quốc hội Việt nam đâu có thiếu người khiếm khuyết não mà cần thêm cơ cấu hay bổ sung”.
Phát ngôn của bà Hồng, dù mang tính mỉa mai, nhưng đã phản ánh về chất lượng thật sự của Quốc hội Việt nam hiện nay. Đã có nhiều ĐBQH từng bị công luận chỉ trích là phát biểu như kẻ không có hiểu biết gì.
Trong bối cảnh Hội nghị Trung ương 15 đang bước vào giai đoạn nhạy cảm về nhân sự, phát biểu mang tính định hướng về cơ cấu ĐBQH của Tổng Bí thư Tô Lâm vì vậy càng bị chú ý hơn.
Và nó có nguy cơ trở thành “hớ hênh” khi chạm đúng nỗi bức xúc lâu nay về tính đại diện và hiệu quả của Quốc hội Việt Nam từ trước đến nay.
Hồng Lĩnh – Thoibao.de
